Các triệu chứng ban đầu của bệnh tiểu đường rất dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Tuy nhiên, nếu người bệnh quan sát kĩ vẫn có thể nhận ra và có hướng điều trị sớm, từ đó giảm nguy cơ gây ra các biến chứng nguy hiểm. Cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu các triệu chứng thường gặp của bệnh đái tháo đường!
Nguyên nhân gây bệnh đái tháo đường
Đái tháo đường là bệnh lý rối loạn chuyển hóa bao gồm 2 loại chính bao gồm:
Đái tháo đường type 1
Loại này chiếm khoảng 95% các trường hợp bệnh, nguyên nhân chủ yếu do cơ chế tự miễn của cơ thể. Hệ miễn dịch tấn công và phá hủy các tế bào sản xuất insulin ở tuyến tụy, dẫn đến tình trạng thiếu hụt insulin nghiêm trọng. Do đó, bệnh nhân cần insulin hỗ trợ từ bên ngoài để kiểm soát bệnh.
Đái tháo đường type 2
Ngược lại với đái tháo đường type 1, đái tháo đường type 2 chủ yếu bắt nguồn từ một số yếu tố sau:
- Tiền sử gia đình có người mắc bệnh tiểu đường.
- Tiền sử cá nhân bị tiểu đường thai kỳ.
- Tiền sử từng mắc bệnh tim mạch hoặc tăng huyết áp.
- Ít hoạt động thể lực.
- Thừa cân hoặc béo phì.
- Rối loạn dung nạp glucose hoặc rối loạn đường huyết lúc đói.
- Phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang.
Triệu chứng bệnh đái tháo đường
Đái tháo đường (tên gọi khác là tiểu đường) là căn bệnh rối loạn chuyển hóa với biểu hiện đặc trưng là sự tăng quá mức lượng đường trong máu. Việc tăng lượng đường trong máu kéo dài có thể gây các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, bệnh lý võng mạc đái tháo đường gây mù mắt, tai biến mạch máu não, bệnh lý thận gây suy thận, bệnh lý mạch máu ngoại vi dẫn đến đoạn chi,… Vì vậy, việc phát hiện và điều trị sớm có vai trò vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số triệu chứng dễ nhận thấy của bệnh đái tháo đường:
1. Biểu hiện khát nước và uống nước nhiều
Triệu chứng đầu tiên khi mắc bệnh tiểu đường thường thấy là người bệnh sẽ cảm thấy khát hơn bình thường. Tuy nhiên, cần phân biệt với tình trạng khát nước, uống nhiều nước do mất nước, do hoạt động nhiều, do thời tiết nắng nóng… cũng sẽ khiến khát nước nhiều hơn.
2. Đi tiểu nhiều lần và lượng nước tiểu tăng cao
Biểu hiện thường thấy ở bệnh tiểu đường là tình trạng đi tiểu nhiều. Nếu thấy xuất hiện tình trạng đi tiểu nhiều, cùng với lượng nước tiểu nhiều hơn bình thường, chất lượng nước tiểu bình thường, tiểu không gắt buốt… đó là dấu hiệu sớm nghĩ đến căn bệnh này.
3. Người mệt mỏi thường xuyên, cơ thể yếu kém
Đây là biểu hiện khiến nhiều người không nghĩ đến mắc bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, trong giai đoạn mắc căn bệnh này, lượng glucose vẫn sẽ lưu thông trong cơ thể. Nhưng do thiếu Insulin, glucose sẽ không được chuyển hóa thành năng lượng nuôi dưỡng cơ thể. Mặt khác, vì mất nhiều năng lượng do đào thải glucose qua đường tiểu, nên sẽ dẫn đến sự mệt mỏi quá mức của cơ thể, khiến người bệnh bị suy nhược. Vì vậy, khi có biểu hiện khát nước và mệt mỏi thường xuyên, cơ thể yếu… thì cần đi khám để xác định nguyên nhân, rất có thể bạn đã mắc bệnh tiểu đường.

4. Có biểu hiện ăn nhiều nhưng bị sụt cân
Sụt cân là biểu hiện khó nhận thấy, vì mọi người thường cho rằng ăn uống kém hoặc có chế độ ăn kiêng khem nên sẽ có tình trạng bị giảm cân. Tuy nhiên, nếu ăn uống bình thường hoặc ăn uống nhiều, không có sự thay đổi về tập luyện hoặc làm việc mà bị sụt cân thì hãy nghĩ đã mắc bệnh tiểu đường hoặc một căn bệnh nghiêm trọng nào khác.
Nếu mắc bệnh tiểu đường thì tình trạng glucose trong máu tăng cao, không thể sử dụng để chuyển hóa năng lượng được, nên chất béo sẽ là nguồn thay thế để tạo ra năng lượng cho cơ thể. Điều này dẫn đến sụt cân đột ngột. Người bệnh ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều, mà lại gầy và sụt cân nhanh.
5. Thị lực giảm sút
Ngày nay, khi nhiều người sử dụng các thiết bị điện tử như tivi. máy tính, điện thoại… nên việc thị lực bị giảm sút thì chủ quan và không nghĩ mình mắc bệnh. Tuy nhiên, ở bệnh tiểu đường sẽ có biểu hiện thị lực không còn rõ như trước, hình ảnh mờ nhạt dần, nhòa không rõ.
Vì vậy, nếu thị lực giảm hoặc kết hợp các biểu hiện như khát nước, sụt cân… thì cần đi khám mắt và kiểm tra đường huyết, để xác định bệnh tiểu đường có ảnh hưởng đến mạch máu võng mạc hay không.
6. Vết thương lâu lành
Bệnh tiểu đường là bệnh do rối loạn chuyển hóa, nên khi mắc bệnh thì hệ thống miễn dịch sẽ bị tổn thương, tổn thương lòng mạch, tắc mạch máu hoại tử, vì thế dẫn đến việc các vết thương ngoài da khó lành, đôi khi hoại tử hoặc nhiễm trùng.
Chẩn đoán bệnh đái tháo đường
Theo Hiệp Hội Đái tháo đường Hoa Kỳ– ADA, tiêu chuẩn chẩn đoán đái tháo đường dựa trên 1 trong 4 tiêu chuẩn sau đây:
- Nồng độ glucose huyết tương lúc đói (fasting plasma glucose: FPG) ≥ 126 mg/dL (hay 7 mmol/L). Người bệnh cần phải nhịn ăn (không ăn, không uống nước ngọt, có thể uống nước lọc hoặc nước đun sôi để nguội) ít nhất 8 giờ (thường phải nhịn đói qua đêm từ 8 -14 giờ);
- Nồng độ glucose huyết tương ở thời điểm sau 2 giờ làm nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống 75g (oral glucose tolerance test: OGTT) ≥ 200 mg/dL (hay 11,1 mmol/L). Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống phải được thực hiện theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới: Người bệnh cần nhịn đói từ nửa đêm trước khi làm nghiệm pháp, dùng một lượng glucose tương đương với 75g glucose, hòa tan trong 250-300 ml nước, uống trong 5 phút; trong 3 ngày trước đó bệnh nhân ăn khẩu phần có khoảng 150-200 gam carbohydrate mỗi ngày.
- HbA1c ≥ 6,5% (48 mmol/mol). Xét nghiệm này phải được thực hiện ở trong phòng thí nghiệm được chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế.
- Ở những người mắc bệnh đái tháo đường có triệu chứng kinh điển của tăng glucose huyết hoặc mức glucose huyết tương ở thời điểm bất kỳ ≥ 200 mg/dL (hay 11,1 mmol/L).
- Trong những trường hợp không có triệu chứng kinh điển của tăng glucose trong máu (bao gồm tiểu nhiều, uống nhiều, ăn nhiều, sụt cân không rõ nguyên nhân), những xét nghiệm chẩn đoán đái tháo đường ở trên cần được thực hiện lặp lại 2 lần để chẩn đoán xác định. Thời gian thực hiện xét nghiệm lần 2 sau lần đầu tiên có thể từ 1 đến 7 ngày.
Trong điều kiện thực tế tại Việt Nam, các bác sĩ thường sử dụng phương pháp đơn giản và hiệu quả để chẩn đoán đái tháo đường là định lượng glucose huyết tương khi đói 2 lần ≥ 126 mg/dL (hay 7 mmol/L). Nếu HbA1c được đo tại phòng xét nghiệm được chuẩn hóa quốc tế, có thể đo HbA1c 2 lần để chẩn đoán đái tháo đường.

